logo Przegląd Organizacji
Rok wydania: 2021
Numer czasopisma: 1
Słowa kluczowe: koszty ekonomiczne, grypa hiszpanka, COVID-19, zachowania konsumenckie
Strony: 33-39
Język publikacji: Angielski
Pobierz
Ekonomiczne i społeczne implikacje dla polityk COVID-19: wnioski wynikające z grypy hiszpanki oraz innych pandemii w historii
Paweł Pietrasieński
Abstrakt
Konwencjonalne podejście do szacowania kosztów ekonomicznych pandemii grypy hiszpanki nie uwzględnia rzeczywistych kosztów ekonomicznych chorób zakaźnych o rozmiarach epidemii, które są wysoce zaraźliwe. Doświadczenia z tych poprzednich pandemii dostarczają cennych informacji o tym, jak myśleć o konsekwencjach COVID-19. Celem artykułu jest wykazanie, że doświadczenia z największych epidemii chorób w historii dostarczają cennych informacji dotyczących COVID-19 oraz szacowania bezpośrednich i pośrednich kosztów pandemii. Łagodzenie pandemii będzie wymagało współpracy i planowania na wszystkich szczeblach rządowych oraz sektora prywatnego. Po doświadczeniach związanych z grypą hiszpanką pojawiają się wątpliwości co do gotowości rządów i ich zdolności do ochrony obywateli przed pandemią. Edukacja publiczna na temat łagodzenia skutków pandemii oraz większe oparcie na organizacjach charytatywnych i wolontariacie mogą być najlepszymi sposobami ochrony obywateli na wypadek przyszłych wydarzeń pandemicznych. Większość badań wskazuje na długoterminowe zmiany w zachowaniu konsumentów i inwestorów, w szczególności zwiększanie oszczędności kosztem inwestycji i wydatków konsumpcyjnych, co zwłaszcza zagrozi sektorowi rozrywki/hotelarstwa. Kraje, w których sektor turystyczny jest ważny, powinny opracowywać polityki minimalizujące wpływ na ten wrażliwy sektor w przypadku wystąpienia epidemii.
Bibliografia
1. Aassvea A., Alfania G., Gandolfia F., Mogliea M. (2020), Epidemics and Trust: The Case of the Spanish Flu, Bocconi University – Innocenzo Gasparini Institute for Economic Research (IGIER), Working Paper no. 661, March. 2. Blodget H., Plotz D. (2020), What Happens if we Reopen too Early? Let's Look at 1918, https://www.businessinsider.com/lessons-1918-flu-reopening-coronavirus-pandemic-too-soon-2020–4?IR=T, access date: 25.04.2020. 3. Canales K. (2020), Photos Show how San Francisco Emerged from a Lockdown too soon during the 1918 Spanish Flu Pandemic, Leading to an even Deadlier 2nd Wave that Rampaged through the City, https://www.businessinsider.com/what-san-francisco-can-learn-spanish-flu-pandemic-coronavirus-1918?IR=T, access date: 24.04.2020. 4. Correia S., Lucky S., Verner E. (2020), Pandemics Depress the Economy, Public Health Interventions Do Not: Evidence from the 1918 Flu. SSRN: Working Paper. 5. Davis K.C. (2018), World War I: 100 Years Later. Philadelphia Threw a WWI Parade that Gave Thousands of Onlookers the Flu. Special Report, https://www.smithsonianmag.com/history/philadelphia-threw-wwi-parade-gave-thousands-onlookers-flu-180970372/, access date: 23.09.2020. 6. Delivorias A., Scholz N. (2020), Economic Impact of Epidemics and Pandemics, European Parliamentary Research Service, PE 646.195, February. 7. Fan V.Y., Jamison D.T., Summers L.H. (2016), The Inclusive Cost of Pandemic Influenza Risk, National Bureau Of Economic Research, Working Paper No. 22137, Cambridge, USA, March. 8. Fan V.Y., Jamison D.T., Summers L.H. (2018), Pandemic Risk: How Large are the Expected Losses? Bull World Health Organ, DOI: http://dx.doi.org/10.2471/BLT.17.199588, pp. 129–134. 9. Fottrell Q. (2020), The 1918 Spanish Flu’s Second Wave was Even More Devastating’: Who Advises Caution to Avoid ‘Immediate Second Peak, https://www.marketwatch.com/story/we-will-not-have-a-vaccine-by-next-winter-what-happens-when-coronavirus-returns-2020–04–22, access date: 30.10.2020. 10. Garrett T.A. (2007), Economic Effects of the 1918 Influenza Pandemic Implications for a Modern-day Pandemic, Federal Reserve Bank of St. Louis, November, pp. 1–26. 11. Global Preparedness Monitoring Board (2019), A World at Risk. Annual Report on Global Preparedness for Health Emergencies https://apps.who.int/gpmb/assets/annual_report/GPMB_annualreport_2019.pdf, access date: 15.05.2020. 12. Hagemann, H. (2020), The 1918 Flu Pandemic Was Brutal, Killing More than 50 Million People Worldwide, https://www.npr.org/2020/04/02/826358104/the-1918-flu-pandemic-was-brutal-killing-as-many-as-100-million-people-worldwide?t=1609298097972, access date: December 30th, 2020, access date: 22.04.2020. 13. Jonung L., Roeger W. (2006), The Macroeconomic Effects of a Pandemic in Europe. A Model-based Assessment, Directorate-General for Economic and Financial Affairs, European Commission Economic Paper, Brussels, June. 14. Karlsson M., Nilsson T., Pichler S. (2013), The Impact of the 1918 Spanish Flu Epidemic on Economic Performance in Sweden. An Investigation into the Consequences of an Extraordinary Mortality Shock, Research Institute of Industrial Economics (IFN), April. 15. McKibbin W., Fernando R. (2020), The Global Macroeconomic Impacts of COVID-19: Seven Scenarios, Australian National University; the Brookings Institution; and Centre of Excellence in Population Ageing Research (CEPAR), March. 16. Noy I., Shields S. (2019), The 2003 Severe Acute Respiratory Syndrome Epidemic: A Retroactive Examination of Economic Costs, Asian Development Bank, Economics Working Paper Series No. 591, October. 17. Òscar J., Singh S.R., Taylor A.M. (2020), Longer-Run Economic Consequences of Pandemics, Federal Reserve Bank of San Francisco Working Paper 2020–0 https://doi.org/10.24148/wp2020–09, University of California, Davis. 18. Radusin M. (2012), The Spanish Flu - Part II: The Second and Third Wave, Vojnosanitetski Pregled 69, No. 10, pp. 917–927. 19. Roos, D. (2020), Why the Second Wave of the 1918 Flu Pandemic Was So Deadly, https://www.history.com/news/spanish-flu-second-wave-resurgence, access date: 30.12.2020. 20. Schelden, P. (2020), What 1918 Spanish Flu Death Toll Tells Us About COVID-19 Coronavirus Pandemic, https://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=228841, access date: 20.10.2020. 21. Snyder H. (2019), Literature Review as a Research Methodology: An Overview and Guidelines, „Journal of Business Research”, No. 104, pp. 333–339.
Publikacje z rocznika
Ranking uczelni jako miernik jakości oferty edukacyjnej
Marek Rocki
Przedstawione wyniki obliczeń wskazują na to, że rynek pracy lepiej wycenia absolwentów programów studiów technicznych i ekonomicznych niż „ogólnouniwersyteckich” i „przyrodniczych”. Trzeba jednak zauważyć, że kierunki techniczne i ekonomiczne są prowadzone także w klasycznych uniwersytetach (praktycznie we wszystkich typach uczelni). Jednak to absolwenci uczelni, których zasadnicza misja jest odzwierciedlona w ich nazwie, są lepiej wyceniani przez rynek pracy. W takich uczelniach badania naukowe powiązane z potrzebami gospodarki dają lepsze podstawy do tworzenia programów studiów. Takie badania zazwyczaj wynikają z intensywnej i efektywnej współpracy uczelni z otoczeniem gospodarczym, która także sprzyja tworzeniu lepszych programów studiów. Wszystko to wpływa na jakość kształcenia i losy absolwentów na rynku pracy.
2021
1
STRONY
9-16
Doświadczenia z przeszłości kanwą do budowania przyszłości nauk o zarządzaniu
Ewa Bojar, Eryk Głodziński
Artykuł ma na celu przedstawienie założeń projektu o nazwie „Środowisko naukowe. Mistrzowie, współpracownicy, uczniowie. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość”. Jego ideą jest zaproszenie środowisk nauk o zarządzaniu w ujęciu instytucjonalnym do opracowania artykułów prezentujących ich tożsamość na gruncie historycznym i prezentujących przyszłość nauk o zarządzaniu z ich perspektywy. W opracowaniu podkreślono, że nauki o zarządzaniu rozwijają się dynamicznie, posiadają bogaty własny dorobek wpływający na rozwój społeczno-gospodarczy. W artykule wskazano, że przedstawienie panoramy środowisk naukowych w kontekście mistrzów i wkładu teoretycznego, metodycznego czy aplikacyjnego będzie stanowić obraz historyczny nauk o zarządzaniu w kontekście ich najbliższych wyzwań.
2021
2
STRONY
3-11
Bariery i zakres automatyzacji z perspektywy treści pracy
Marek Jabłoński
W opracowaniu przedstawiono społeczne i biznesowe uwarunkowania automatyzacji procesów pracy oraz bariery i zakres stosowania tego typu rozwiązań z perspektywy treści pracy. W ramach tak zdefiniowanego zamierzenia wyjaśniono istotę pojęcia automatyzacji, odnosząc się w tym względzie do terminów korespondujących z pojęciem automatyzacji. Na bazie przeprowadzonego badania bibliometrycznego ukazano wzrost liczby publikacji poświęconych automatyzacji, robotyzacji i mechanizacji. Na bazie przeglądu literatury przedmiotu dokonano identyfikacji zjawisk opisujących wpływ postępu technicznego na treść pracy, w szczególności wymagania stawiane pracownikom w procesach pracy. W ramach tego wątku dokonano zaprezentowano trzy efekty, w tym tzw. unskill-biased technical change, skill-biased technical change oraz talent-biased technical change. W dalszej kolejności wskazano podejścia umożliwiające szacowanie potencjalnego zakresu automatyzacji procesów pracy oraz ryzyka automatyzacji poszczególnych zawodów. Podejścia te mogą stanowić punkt wyjścia do opracowania narzędzia diagnostycznego umożliwiającego szacowanie potencjalnego zakresu prac podlegających automatyzacji oraz identyfikację czynników i zmiennych stanowiskowych stanowiących bariery automatyzacji procesów pracy.
2021
3
STRONY
3-11
Szkoła zarządzania Jerzego Kurnala
Zbigniew Dworzecki, Maria Romanowska
W latach 60. XX w. zaczęła rozwijać się polska szkoła nauk organizacji i zarządzania, w dużej mierze czerpiąca inspiracje z osiągnięć amerykańskiej nauki, ale też wykorzystująca dorobek przedwojennej i współczesnej nauki polskiej. Jednym z pierwszych środowisk, w których rozwijano współczesną teorię organizacji i zarządzania był zespół Katedry Teorii Organizacji i Zarządzania w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie kierowany przez Profesora Jerzego Kurnala. Jerzy Kurnal i jego zespół wzbogacili własnymi badaniami i publikacjami podstawę teorii i metodologii nauk o zarządzaniu i rozwinęli dwa ważne nurty tej nauki:  zarządzanie ludźmi w organizacji i procesy informacyjno-decyzyjne. Stworzyli na SGPiS nowoczesne programy nauczania przedmiotu „Teoria organizacji i zarządzania”, stworzyli też podstawy programowe i podręczniki do kształcenia kadry kierowniczej. Jerzy Kurnal stworzył własną szkołę zarządzania – zespół badaczy i edukatorów, którzy przyczynili się w dużym stopniu do rozwoju nauki i udoskonalenia praktyki zarządzania i rozwoju środowiska oraz tożsamości tej dyscypliny.
2021
4
STRONY
3-12
Uwarunkowania triangulacji metod w naukach o zarządzaniu
Małgorzata Zakrzewska, Szymon Jarosz, Tomasz Kafel, Paweł Cabała
Obecnie triangulacja metod jest przedmiotem zainteresowania wielu naukowców i jest wykorzystywana w coraz większej liczbie projektów badawczych. Oczywiste jest, że jak każde podejście badawcze ma swoje wady i zalety, co wielokrotnie podkreśla się w dotychczas opublikowanych pracach naukowych. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości i ograniczeń traingulacji metod w naukach o zarządzaniu. Po analizie pojęcia triangulacji posłużono się wynikami analizy artykułów, w której wykorzystano triangulację metod. W artykule omówiono wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w formie badań jakościowych (ankiety wśród ekspertów) dotyczących pozytywnych i negatywnych skutków stosowania triangulacji metod w naukach o zarządzaniu. Głównym celem badań było poznanie opinii naukowców zajmujących się zarządzaniem i dyscyplinami pokrewnymi, czy w praktyce rzeczywiście dotknął ich problem ograniczeń w stosowaniu triangulacji.
2021
5
STRONY
3-10
Tworzenie i przechwytywanie wartości w przedsiębiorstwach w Polsce: ocena podejmowanych działań, identyfikacja kluczowych zmiennych oraz ich wpływ na efektywność
Wojciech Dyduch
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie procesów, mechanizmów i elementów strategii dotyczących tworzenia i przechwytywania wartości w organizacjach oraz przedstawienie wyników badań dotyczących tworzenia i przechwytywania wartości wśród przedsiębiorstw w Polsce. Na początku w artykule syntetycznie omówiono teoretyczne aspekty tworzenia i przechwytywania wartości, z uwagą skierowaną na tworzenie wartości oparte na wprowadzaniu innowacji, podejście zasobowe oraz przechwytywanie wartości w otoczeniu zadaniowym poprzez budowanie relacji i ustalanie reguł z interesariuszami. W dalszej części przedstawiono wyniki badań dokonujące oceny podejmowanych działań przez przedsiębiorstwa w Polsce, identyfikujące najważniejsze zmienne charakterystyczne dla tworzenia i przechwytywania wartości w organizacjach w Polsce oraz mające największy wpływ na efektywność ich funkcjonowania.
2021
6
STRONY
7-16
Zachowania konsumentów w czasie pandemii COVID-19
Paweł Chlipała, Agnieszka Żbikowska
Artykuł ma charakter empiryczny i zawiera przegląd literatury oraz wyniki badań własnych na temat zachowań konsumentów w czasie pandemii COVID-19. Celem artykułu jest diagnoza skali i kierunków zmian polskich konsumentów w zakresie nabywania, użytkowania i pozbywania się produktów. Badania przeprowadzono na kwotowo wybranej próbie 750 respondentów dobranych ze względu na wiek, płeć i wykształcenie. Badania potwierdzają światowe trendy zachowań konsumenckich w zakresie paniki zakupowej we wstępnej fazie kryzysu, ograniczenia wydatków na niektóre kategorie asortymentowe (odzież, obuwie) czy też wzrost zakupów internetowych. Pokazują też odrębność polskich konsumentów odnośnie do asortymentów nabywanych przez Internet czy też planów zakupowych w okresie po pandemii. Analiza wyników wskazuje zależności między obawami przed koronawirusem a miejscem nabywania produktów oraz skłonnością do odkładania zakupów na przyszłość.
2021
7
STRONY
3-11
Potencjalne strategie wyjścia z firmy. Perspektywa przedsiębiorców z firm rodzinnych i nierodzinnych
Izabela Koładkiewicz

Celem badań była próba poznania, czy charakter firmy – rodzinny vs. nierodzinny – może warunkować wybór potencjalnej strategii wyjścia przez zarządzającego nią właściciela. Badanie też miało na celu poznanie czynników, które mogą motywować do podjęcia decyzji o potencjalnym wyjściu, jak również identyfikację potencjalnych źródeł trudności w procesie wyjścia, dostrzeganych przez przedsiębiorców z firm rodzinnych i nierodzinnych.

Wyniki badań ujawniły zdecydowaną orientację badanych przedsiębiorców – niezależnie czy byli to zarządzający właściciele firm rodzinnych czy też nie, na strategię sukcesji wewnętrznej (tj. pozostawienie firmy w rękach rodziny). Wśród kluczowych powodów, które mogą warunkować potencjalne wyjście przedsiębiorcy znalazło się przejście na emeryturę oraz czynniki finansowe (np. niezależność finansowa, bezpieczeństwo finansowe). Czynniki te były też ważniejsze dla przedsiębiorców z firm nierodzinnych w porównaniu do przedsiębiorców z firm rodzinnych.

Za najtrudniejsze kwestie związane z wyjściem z firmy badani przedsiębiorcy, niezależnie czy postrzegali swoją firmę jako rodzinną czy też nie, uznali kwestie związane z biurokracją procesu wyjścia jak również jej opuszczenie. Na kolejnych miejscach listy potencjalnych barier dla swojego wyjścia respondenci z obu grup umieścili kwestie związane z finansowaniem tego procesu oraz wycenę firmy.
2021
8
STRONY
3-10
Szklany sufit w kulturze? Kobiety na stanowiskach kierowniczych w publicznych instytucjach kultury w Polsce
Anna Góral

Ostatnie dekady cechują liczne zmiany, które zaszły w zakresie funkcjonowania organizacji. Jedna z nich dotyczy rozumienia ról organizacyjnych kobiet, które początkowo utożsamiane z niższym personelem administracyjnym, zaczęły coraz częściej i skuteczniej sięgać również po stanowiska specjalistyczne i kierownicze. Pomimo tego, co podkreślają liczne badania, wzrost udziału kobiet na stanowiskach przywódczych w organizacjach jest wciąż powolny, nawet w sektorach o wysokim wskaźniku feminizacji. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie skali zjawiska, jakim jest różnorodność płci w strukturach władzy w polskich publicznych instytucjach kultury. Podstawę niniejszego opracowania stanowią badania ilościowe oparte o metodę analizy danych statystycznych. Ich podstawę stanowiły dane dotyczące zatrudnienia i pełnionych w publicznych instytucjach kultury funkcji kierowniczych przez kobiety i mężczyzn. W analizie uwzględniono dane z 512 publicznych instytucji kultury. W rezultacie przeprowadzonych badań udało się ukazać skalę dysproporcji w zakresie dystrybucji władzy w publicznych instytucjach kultury w Polsce.
2021
9
STRONY
3-11
Profesor Ber Haus jako twórca wrocławskiej empirycznej szkoły zarządzania
Czesław Zając, Dominika Bąk-Grabowska, Katarzyna Piórkowska, Katarzyna Piwowar-Sulej, Agnieszka Marta Sokołowska-Durkalec

Celem artykułu jest przedstawienie sylwetki jednego z mistrzów zarządzania w Polsce, Profesora Bera Hausa i jego podopiecznych / kontynuatorów oraz wrocławskiej empirycznej szkoły zarządzania, której Profesor jest twórcą.

W warstwie teoretycznej wykorzystano narracyjny przegląd literatury, a w warstwie empirycznej zastosowano metodę biograficzną, badania zza biurka oraz badania terenowe (indywidualne wywiady z osobami – w przypadku wątpliwości płynących z analizy danych wtórnych).

Konsekwentnie, w ramach opracowania syntetycznie przedstawiono zawodową biografię Profesora Bera Hausa, wskazano główne charakterystyki empirycznej szkoły zarządzania na tle szkół zarządzania, a także zaprezentowano kontynuatorów (łącznie 176) wrocławskiej empirycznej szkoły zarządzania zainicjowanej przez Profesora Bera Hausa – począwszy od bezpośrednich podopiecznych poprzez wypromowanych przez nich doktorów / doktorów habilitowanych i skończywszy na liczbie wypromowanych doktorów przez tych ostatnich.
2021
10
STRONY
3-9