Öz
COVİD-19 enfeksiyonu Çin’in Wuhan kentinde tespit edilen daha sonrasında tüm dünyaya yayılarak pandemiye neden olan SARS-CoV-2 enfeksiyonunun neden olduğu mortalite ve morbiditesi yüksek klinik bir durumdur. Dünya genelinde 218 milyondan fazla kişi bu enfeksiyondan etkilenmiş ve bu hastalık 4,5 milyondan fazla kişinin de ölümüne neden olmuştur. COViD-19 enfeksiyonu genelde hafif orta seyirli bir klinik seyir göstermekle beraber %2 oranında ölümle sonuçlanabilmektedir.
COVİD-19 hastalığının tedavisine dönük güncel kesin bir tedavisi olmamakla beraber yoğun bilimsel çalışmalar ve ilaç araştırmaları yapılmaktadır. Ülkeler kendi sağlık politikaları ve imkanlarına uygun olarak ayaktan ve yatan hasta tedavi protokollerini belirlemektedir.
SARS-CoV-2’i hedef alan monoklonal antikor tedavisinin COVİD-19’u hafif-orta seviyede geçiren ayaktan hastalarda kullanılması yönünde değerlendirilmekte ve klinik çalışmalar bu ajanlardan fayda görüldüğünü göstermektedir. Monoklonal antikor olan Casirivimab-imdevimab, Sotrovimab hafif-orta seviyede COViD-19 hastalığını geçiren, tıbbi olarak kötüleşme ihtimali bulunan seçilmiş ayaktan hastalar için acil kullanım yetkisi ile ABD’de acil serviste kullanıma sunulmuştur.
Çalışmalarda favipravirin viral arınmayı arttırdığı; göğsün radyolojik değerlendirmelerinin ve klinik semptomların favipravir ile daha iyiyiye gittiği gösterilmiştir. Ülkemizde ayaktan ve yatan hasta tedavi protokollerinde de favipravire yer verilmektedir. Ayaktan COVİD-19 hastalarında güncel olarak immun plazma tedavisi, sistemik glukokortikoid, kolşisin, ivermektin, fluvoksamin, hidroksiklorokin+azitromisin gibi ilaç tedavilerinin hastalığın seyrine etkisi kısıtlı ve tartışmalıdır. Yüksek kalitede doğru bilgi için ilaçlara dönük randomize kontrollü çalışmaların yürütülmesine ihtiyaç vardır.
Ayaktan hastaların takibinde hastaların izolasyonu, ilaç tedavileri, hastalık ve alarm semptomları hakkında bilgilendirmeleri, enfeksiyon sonrası aşılanmaları, teletıp desteği ile gerekli yönetimin ve desteğin sağlanması da son derece önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. https://covid19.who.int/ (WHO Covid-19 dashbroad) (Erişim tarihi: 01.09.2021)
- 2. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html (Erişim tarihi: 01.09.2021)
- 3. Çöl M, Güneş G. COVİD-19 Salgınına Genel Bir Bakış. COVİD-19 (E-Kitap).Editörler: Orhan Memikoğlu, Volkan Genç. Ankara Üniversitesi Basımevi. Genişletilmiş 2. Baskı. ISBN: 978-605-136-516-9. Ankara. 2021:1-11
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Derlemeler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Eylül 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 48 |